الکترود یون گزین (ISE: Ion Selective Electrode)، که به عنوان یک الکترود یون ویژه شناخته میشود، الکترود، ردیاب، پروب یا حسگری است که میتواند تبدیل فعالیت یونهای ویژه ای در محلول را به پتانسیل الکتریکی توسط ولت متر یا pH متر اندازه گیری کند. ولتاژ از نظر تئوری به لگاریتم غلظت یا فعالیت یونی وابسته است و بر اساس معادله نرنست تعیین میشود. قسمت حس کننده الکترود معمولاً یک غشاء یون- ویژه است که پتانسیل آن با توجه به یک الکترود مرجع تعیین میشود. الکترودهای یون گزین در انجام آزمایشهای تحقیقاتی بیوشیمیایی و بیوفیزیکی، استفاده می شود که در آن اندازه گیری غلظت یک یون در محلول های آبی مورد نیاز است. از جمله رایج ترین الکترودهای یون گزین که به صورت روتین استفاده می شوند، می توان الکترود یون فلوراید ، بروماید، نیترات و کلراید، اشاره کرد. برخی از الکترودهای یون گزین تجاری در جدول زیر آورده شده است.
برخی از الکترودهای یون گزین که به طور تجاری موجود هستند.
آنالیت | نوع الکترود | گسترۀ غلظت (M) | برخی یون های مزاحم |
برومید | حالت جامد | ۶-۱۰×۵ الی ۱٫۰ | S2ˉ, Iˉ, CNˉ |
کادمیم | حالت جامد | ۷-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | Ag+, Hg2+, Co2+, Na+, Pb2+, Cu2+ |
کلسیم | غشای مایع | ۷-۱۰×۵ الی ۱٫۰ | Fe3+, Sr2+, H+, Li+, Mg2+, Zn2+, Ba2+, Ni2+ |
کلرید | حالت جامد | ۵-۱۰×۵ الی ۱٫۰ | CNˉ, Iˉ, Brˉ, S2ˉ |
مس(II) | حالت جامد | ۸-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | Hg2+, Ag+ |
سیانید | حالت جامد | ۶-۱۰×۸ الی ۱٫۰ | Iˉ, S2ˉ |
فلوئورید | حالت جامد | ۶-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | OHˉ |
یدید | حالت جامد | ۸-۱۰×۵ الی ۱٫۰ | S2O32ˉ, CNˉ, S2ˉ |
سرب | حالت جامد | ۶-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | Cu2+, Hg2+, Ag+ |
نیترات | غشای مایع | ۶-۱۰×۷ الی ۱٫۰ | Brˉ, CNˉ, Iˉ, ClO4ˉ, HSˉ, NO2ˉ |
پتاسیم | غشای مایع | ۶-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | H+, Ag+, Tl+, Cs+, NH4+ |
سدیم | غشای شیشه | ۶-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | H+, Ag+ |
هیدروژن | غشای شیشه | ۷-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | Na+, K+, Cs+ |
تترافنیل بورات | غشای مایع | ۶-۱۰×۱ الی ۱٫۰ | HCO3ˉ, OACˉ, Brˉ, NO3ˉ, SO42ˉ, OHˉ, Clˉ, Fˉ |