در کارهای تجزیه مقادیر کم و فراناچیز و انتقال حجم صحیح و دقیق از مایعات و محلول های سمی و خطرناک، از سمپلر، میکروپیپت و سرنگ های ویژه استفاده می شود
سمپلرها: سمپلر که به میکروپیپت نیز معروف است، به انواع مختلفی در بازار موجود است. سمپلر ثابت برای برداشتن و انتقال دادن حجم معینی از مایع خالص یا محلول استفاده می شود. سمپلر متغیر برای برداشتن حجمی بین کمترین و بیشترین مقدارتعیین شده استفاده می شود. سمپلر چند کاناله برای برداشتن همزمان حجم های معینی از نمونه استفاده می شود و اغلب در بازار به صورت سمپلر ۸ کاناله و سمپلر ۱۲ کاناله موجود است. همچنین، این سمپلرها به صورت تکی و به صورت سری قابل ارائه هستند.
نحوه عملکرد سمپلرها مکانیکی است، یعنی با نیروی دست عمل مکش و تخلیه انجام می شود، که نیازمند مهارت و تجربه است. در واقع، کار با سمپلرها باید به آرامی و با دقت انجام شود تا عملکرد دستگاه با مشکل انجام نشده و اختلاف بین حجم برداشته شده و حجم مورد نظر زیاد و معنی دار نباشد. در مقابل، سمپلر خودکار براساس نیروی الکترونیکی عمل کرده و مکش و تخلیه در آنها با تنظیمات دستگاه و بصورت یکنواخت انجام می شود. حجم های تعیین شده برای سمپلرها بسته به برندهای مختلف بین ۰٫۱ الی ۱۰۰۰۰ میکرولیتر است.
شرایط مطلوب نگهداری و کار با سمپلرها
- همیشه در آزمایشگاه از پایه سمپلر استفاده شود.
- سمپلر بصورت دوره ای سرویس، روغن کاری و کنترل کیفی شود.
- زمانی که مایع درون سرسمپلر یا نوک سمپلر است، در حالت افقی قرار نگیرد زیرا محلول وارد شفت دستگاه شده و باعث گرفتگی و عملکرد بد می شود.
- زمان کار با رک، سمپلر به شدت و با ضربه وارد سرسمپلر نشود، زیرا باعث کج شدن شفت و یا شکستگی آن می شود.
- از سفت بودن سرسمپلر روی میکروپیپت اطمینان حاصل شود تا به اصطلاح سمپلر هوا نکشد.
کالیبراسیون سمپلر
سمپلرها نیز به کالیبراسیون دوره ای نیاز دارند، تا در صورت مشاهده اختلاف با معیارهای استانداردهای ملی و بین المللی، نسبت به رفع اختلاف اقدام شود. زیرا این اختلاف مستقیماً در نتایج حاصل آزمایش موثر است. طبق استاندارد، از روش وزن سنجی برای کالیبراسیون سمپلر استفاده می شود. همچنین، از روش رنگ سنجی نیز برای کنترل کیفی عملکرد سمپلر در آزمایشگاه استفاده می شود.
شرکت ماد آزما پویش، انواع سمپلرها را از کمپانی اپندورف (Eppendorf) آلمان وارد کرده و عرضه می کند.
سرنگ ها: برای تزریق حجم معینی از نمونه مورد آنالیز به دستگاه گاز کروماتوگرافی (جی سی، GC) و دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (اچ پی ال سی، HPLC) از سرنگ های ویژه استفاده می شود. همچنین، در تیتراسیون محلول های رقیق در کارهای پژوهشی نیز از سرنگ ها استفاده می شود. سرنگ های مورد استفاده برای GC سوزن نوک تیز دارند، در حالیکه سرنگ های مورد استفاده برای HPLC سوزن با نوک غیرتیز دارند. یکی از معروفترین سازندگان سرنگ های کروماتوگرافی، شرکت اس جی ای (SGE) استرالیا است، که برای همه سازندگان دستگاه های کروماتوگرافی، سرنگ های دستی و اتوسمپلری تولید می کند. شرکت ماد آزما پویش وارد کننده این سرنگ ها از این کمپانی است.